تفت؛ شهر مرتفع میوههای خاص و مواد اولیه ممتاز برای برندهای غذایی
تفت در ارتفاعات استان یزد و در حاشیه کویر قرار گرفته، اما چهرهای کاملاً متفاوت از یک شهر کویری دارد؛ باغهای انار، انگور، گردو و بادام در دامنههای خنک آن، این شهر را به یکی از نقاط استراتژیک تأمین میوههای خاص و مواد اولیه صنایع غذایی صادراتی تبدیل کرده است. برای یک خریدار B2B، تفت یعنی دسترسی به سبدی از میوههای باکیفیت که در اقلیم خشکـخنک و با ریسک پایین بیماریهای قارچی پرورش یافتهاند؛ یعنی ثبات طعم، رنگ و پارامترهای فنی محصول در طول سالهای متوالی.
موقعیت جغرافیایی تفت و اهمیت آن در زنجیره تأمین محصولات غذایی صادراتی
تفت در جنوبغرب یزد و در ارتفاعی بالاتر از مرکز استان قرار دارد. این اختلاف ارتفاع، اقلیم تفت را نسبت به یزد خنکتر، پربادهتر و مناسبتر برای باغداری کرده است. در عمل، تفت به یک «نقطه کانونی باغهای کوهپایهای» در دل یک استان خشک تبدیل شده و همین تضاد، ارزش استراتژیک خاصی برای تأمینکنندگان و خریداران خارجی ایجاد میکند.
چند نکته کلیدی برای خریدار B2B:
- دسترسی جادهای: تفت به شبکه جادهای اصلی یزد متصل است و امکان حمل سریع به سردخانههای یزد، صنایع تبدیلی استان و سپس به بنادر جنوبی (بندرعباس، بوشهر) یا مقاصد زمینی (عراق، افغانستان، کشورهای CIS) وجود دارد.
- نقش حمایتی یزد: نزدیکی به مرکز استان، دسترسی به خدمات آزمایشگاهی، زیرساختهای سردخانهای و خدمات لجستیک را آسان کرده و زنجیره تأمین از تفت را برای صادرات، عملیاتی و قابلپایش میکند.
- نقطه متمایز در پرتفوی ایران: وقتی یک خریدار جهانی به جای فقط «Iran origin» بتواند «Taft origin» را در سبد خود داشته باشد، در واقع یک رنج متفاوت از طعم، رنگ و داستان محصول را به برند خود اضافه کرده است.
اقلیم، ارتفاع، خاک و دما؛ چرا تفت برای باغهای صادراتی ایدهآل است؟
باغهای تفت در دامنهها و دشتهای مرتفعی قرار گرفتهاند که اقلیمی خشک، آفتابی و در عین حال نسبتاً خنک در شبها دارند. این ویژگیها، مستقیم و غیرمستقیم روی کیفیت محصولات اثر میگذارد:
ارتفاع و اختلاف دمای شب و روز
- شبهای خنک و روزهای آفتابی، شرایط ایدهآل برای تجمع قند و توسعه رنگ در میوههایی مثل انار و انگور است.
- این اختلاف دما، پروفایل طعمی پیچیدهتر و بریکس بالاتر را نسبت به بسیاری از مناطق گرم و مرطوب فراهم میکند.
اقلیم خشک و ریسک پایین بیماریها
- رطوبت نسبی پایین، فشار بیماریهای قارچی و پوسیدگی را کم میکند؛ در نتیجه نیاز به برخی سموم کاهش یافته و امکان حرکت به سمت تولید کمورودیتر (Low-input) و حتی استانداردهای شبهارگانیک فراهم میشود.
- این موضوع، برای برندهایی که روی «Clean Label» و «Residue Control» تمرکز دارند، یک مزیت واقعی است.
خاکهای سبک تا نیمهسنگین با مدیریت آبیاری
- بسیاری از باغها بر پایه آبیاری تحتفشار یا سیستمهای سنتی اصلاحشده اداره میشوند؛ ترکیب خاک و مدیریت آب، به میوههایی با پوست محکمتر، ریزش کمتر و قابلیت حمل بالاتر منجر میشود.
بارش محدود، کنترلشده و نقش آن در تمرکز مواد جامد محلول
- بارندگی کم و مدیریتشده، باعث میشود میوهها کمتر در معرض رقیقشدن طعم و ترک خوردن ناشی از بارشهای ناگهانی باشند.
- نتیجه برای خریدار B2B: بریکس پایدار، رنگ یکنواختتر، و درصد ضایعات کمتر در طول زنجیره حمل.
محصولات شاخص صادراتی تفت و پتانسیلهای صنایع غذایی
تفت یک هاب کوچک اما پرپتانسیل برای چند گروه محصول است که هر کدام برای یک نوع کسبوکار B2B جذاب هستند:
۱. انار تفت؛ میوهای با رنگ عمیق و پوست مقاوم
ویژگیها:
- رنگ پوسته از قرمز تا شرابی عمیق
- دانههای درشت و آبدار با طیف طعم شیرین تا ملس
- پوست نسبتاً ضخیم و سفت که تحمل حملونقل طولانی را افزایش میدهد
کاربردهای B2B:
- صادرات تازهخوری به کشورهای حوزه خلیج فارس، روسیه و بازارهای آسیای میانه
- ماده اولیه برای آبانار، کنسانتره، پودر انار، سس انار و محصولات سسپایه
- استفاده در خطوط تولید نوشیدنیهای کارکردی و سوپرمارکتهای سلامتمحور
۲. انگور و کشمش تفت؛ ماده اولیه برای اسنکها و نانهای صنعتی
انگور تازه با درصد قند بالا و بافت نسبتاً سفت، که برای تولید کشمش با رنگ طلایی تا قهوهای تیره مناسب است.
کشمش تفت، بسته به فرآوری، میتواند در دسته:
کشمش آفتابی
کشمش تیزابی
کشمش دودی
قرار گیرد و برای صنایع نان صنعتی، شیرینیجات، اسنکهای مخلوط مغز و میوه خشک و خطوط صبحانه آماده بهکار رود.
۳. گردو و بادام؛ مغزهای کوهپایهای با عطر و چربی متعادل
ارتفاع و اقلیم خنکتر، کیفیت مغز گردو و بادام را ارتقا میدهد؛ مغز روشنتر، طعم ملایم و چربی متعادل، این گروه را برای:
- تولید مغز بستهبندیشده
- مخلوط آجیل پریمیوم
- استفاده در صنایع شیرینی، بستنی و محصولات نوتریبار
جذاب میکند.
۴. زردآلو، آلو و قیسی؛ ورودی کلیدی برای میوه خشک و پوره
زردآلو و آلو تفت، با بافت گوشتی و طعم متعادل، گزینهای مناسب برای تولید:
- قیسی و آلو خشک صنعتی
- پوره میوه برای نکتار، مارمالاد و محصولات کودک
امکان تأمین این محصولات در کنار انار و انگور، ساختن یک سبد متنوع از میوههای کوهپایهای را برای خریدار ممکن میکند.
۵. گیاهان دارویی و زعفران در حاشیه تفت
- در بخشهایی از اراضی اطراف تفت، کشت محدود اما باکیفیتی از زعفران و گیاهان دارویی (مانند آویشن، زیره و…) وجود دارد که برای برندهایی با سبد سلامتمحور، پتانسیل توسعهای ایجاد میکند؛ بهخصوص در قالب Blendهای چای گیاهی و ادویههای ترکیبی.
مزیت رقابتی محصولات تفت در بازار جهانی و کاربردهای B2B
برای یک خریدار حرفهای، تفت صرفاً یک نام جغرافیایی نیست؛ مجموعهای از مزیتهای عملیاتی و فنی است:
پروفایل حسی و فنی قابل پیشبینی
- اقلیم پایدار و مدیریت آبیاری، نوسان کیفیت را نسبی پایین نگه میدارد؛ این یعنی تکرارپذیری برای خطوط تولید.
ریسک پایین فساد میکروبی در مبدا
- رطوبت پایین محیط، رشد بسیاری از میکروارگانیسمهای ناخواسته را محدود میکند و به کاهش ریسک فساد در مراحل اولیه کمک میکند.
امکان تأمین چند محصول مکمل از یک مبدأ
- انار، انگور/کشمش، مغزها و قیسی، همگی از یک شهر در دسترساند؛ این موضوع در تجمیع سفارشها، کاهش هزینه حمل و سادهسازی اسناد به خریدار کمک میکند.
Storytelling قوی برای برندها
- برندهایی که روی داستان «محصولات کوهپایهای از دل یک استان کویری» کار میکنند، میتوانند روایتهای جذابی برای بستهبندی و کمپینهای بازاریابی خود بسازند.
کاربردهای B2B شامل:
- صنایع آبمیوه و کنسانتره
- تولیدکنندگان اسنک، آجیل مخلوط، نان و شیرینی
- برندهای خردهفروشی میوه خشک و مغز
- کارخانههای تولید سس و چاشنی
- برندهای سلامتمحور (نوتریبار، نوشیدنیهای فانکشنال، محصولات ارگانیک یا کمورودی)
ترجیحات بازارهای جهانی برای محصولات تفت و کشورهایی که بیشترین همخوانی را دارند
با توجه به پروفایل طعمی و ویژگیهای فنی، محصولات تفت با چند دسته بازار جهانی بهخوبی همخوان میشوند:
کشورهای حوزه خلیج فارس (امارات، قطر، عمان، کویت، عربستان)
- علاقه به انار تازه شیرین و ملس با ظاهر جذاب و بستهبندی پریمیوم
- کشمش و مغزها برای کانال هتلها، رستورانها و خردهفروشیهای لوکس
روسیه و کشورهای CIS
- ظرفیت بالای جذب برای انار تازه و کنسانتره انار
- تقاضا برای کشمش صنعتی جهت استفاده در نانها و شیرینیهای محلی
اروپا (آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسکاندیناوی)
- توجه به Residue control، استانداردهای کیفی، بستهبندی پایدار
- خرید کشمش، مغز گردو و بادام، میوه خشک و پوره در قالب B2B برای صنایع غذایی و برندهای ارگانیک
هند و آسیای جنوبشرقی
- کشمش و مغزها بهعنوان مواد اولیه برای شیرینی و اسنک
- انار و کنسانتره انار برای نوشیدنیها و محصولات داروییـغذایی
دلیل انتخاب تفت توسط خریداران جهانی:
- تعادل قیمت و کیفیت در مقایسه با برخی مبادی فوقپریمیوم
- امکان طراحی سبد ترکیبی (مثلاً انار + کشمش + مغز)
- پتانسیل روایتپذیری برند (origin story جذاب)
- قابلیت همسویی با استانداردها و نیازهای نظارتی با همراهی اوان تجارت
ساختار سبد محصول قابل تأمین از تفت و گریدهای صادراتی
در همکاری با شبکه تأمین اوان تجارت، سبد محصولات تفت میتواند بهصورت زیر ساختاردهی شود:
انار تازه صادراتی
- گرید پریمیوم: سایز درشت، رنگ پوسته یکنواخت، درصد ترک و سوختگی بسیار پایین، مناسب برای خردهفروشی پریمیوم
- گرید استاندارد: سایز متوسط تا درشت، پذیرش درصدی از نقصهای ظاهری، مناسب برای سوپرمارکتها و بازارهای عمده
- گرید صنعتی: تمرکز روی بریکس و سلامت داخلی، قابل استفاده در آبمیوه و کنسانتره
کشمش تفت
- بر اساس رنگ (طلایی، قهوهای، تیره)، درصد رطوبت، دانهبندی و میزان تمیزی
- بستهبندی عمده (کیسه ۱۰–۱۲.۵–۲۵ کیلوگرم) یا بستهبندی خرده در صورت نیاز خریدار
مغز گردو و بادام
- طبقهبندی بر اساس رنگ مغز، درصد شکستگی، اندازه و درصد رطوبت
- گریدهای مناسب برای اسنک پریمیوم، صنایع شیرینی و کیک، یا مصارف صنعتی عمومی
میوه خشک و قیسی
- گرید تیرهتر و اقتصادی برای صنایع تبدیلی
- گرید روشنتر و یکدستتر برای برندهای خردهفروشی و سطلهای شفاف فروشگاهی
تمام این محصولات میتوانند با بستهبندیهای کیسههای لمینتی، کارتنهای مقاوم، کیسههای فله، و در صورت نیاز، بستهبندیهای کوچکتر با برچسب خصوصی (Private Label) ارائه شوند.
ریسکها و فرصتهای تجاری در تأمین از تفت
هیچ مبدأ تأمینی بدون ریسک نیست، اما بسیاری از ریسکهای تفت قابل مدیریت و حتی تبدیل به مزیت هستند:
ریسکها
- نوسانات اقلیمی (خشکسالی، کاهش منابع آبی)
- کوچکمقیاس بودن بخش قابلتوجهی از باغها و نیاز به تجمیع حرفهای محصول
- احتمال تفاوت در روشهای سنتی برداشت و سورت اولیه در سطح مزرعه
فرصتها
- امکان اجرای پروژههای قراردادی با تولیدکنندگان منتخب از طریق اوان تجارت
- ارتقای استانداردهای برداشت، سورتینگ و بستهبندی با مداخله تیم فنی
- خلق زنجیرههای اختصاصی (Dedicated supply chains) برای یک یا چند خریدار مشخص
- پتانسیل برندینگ «Taft origin» برای تمایز محصول در بازارهای شلوغ
با حضور یک نهاد واسط حرفهای مثل اوان تجارت، ریسکها بهجای مانع، تبدیل به نقاطی برای خلق ارزش مشترک میشوند.
نقش اوان تجارت در استانداردسازی، بستهبندی، QC و Traceability محصولات تفت
اوان تجارت، تفت را صرفاً بهعنوان یک مبدأ خرید در نظر نمیگیرد؛ بلکه بهعنوان یک منطقه تأمین استراتژیک با رویکرد بلندمدت مدیریت میکند. نقش اوان تجارت در این شهر شامل:
انتخاب و ارزیابی تأمینکنندگان
- بازدید میدانی از باغها، سردخانهها و واحدهای فرآوری
- ارزیابی زیرساختهای بهداشتی، توان تولید، ثبات تأمین و رفتار در قراردادهای قبلی
کنترل کیفیت چندلایه (QC & QA)
- نمونهبرداری از محمولهها برای سنجش پارامترهایی مانند بریکس، رطوبت، آلودگی میکروبی، پوکی، درصد ضایعات و…
- همکاری با آزمایشگاههای معتبر برای ارائه گواهیها و COA متناسب با نیاز بازار مقصد
استانداردسازی بستهبندی و برچسبگذاری
- طراحی بستهبندی مناسب برای حملونقل طولانی (تحمل فشار، رطوبت، تغییر دما)
- برچسبگذاری حرفهای شامل کدهای ردیابی، تاریخ برداشت، بچنامبر، اطلاعات مبدا تفت و مشخصات فنی
Traceability از باغ تا محموله صادراتی
- ثبت اطلاعات تولیدکننده، باغ، تاریخ برداشت، مراحل سورت و بستهبندی
- امکان ارائه اطلاعات ردیابی به خریدار جهانی، در چارچوب استانداردهای مدنظر او (از الزامات سوپرمارکتی تا استانداردهای اختصاصی برند)
فرآیند همکاری مرحلهبهمرحله با اوان تجارت برای تأمین از تفت
برای خریدار B2B، فرآیند همکاری با اوان تجارت برای تأمین از تفت، شفاف و ساختارمند طراحی شده است:
تعریف نیاز و مشخصات محصول
- تعیین نوع محصول (انار، کشمش، مغز، میوه خشک و…)
- مشخص کردن گرید، بستهبندی، حجم سالانه و بازار هدف
دریافت پروفایل محصول و پیشنهاد فنی از اوان تجارت
- اوان تجارت با توجه به ظرفیت تفت، پروفایل محصولات، فصل برداشت، گریدها و قیمتهای پیشنهادی را ارائه میدهد.
نمونهگیری و تأیید کیفیت
- ارسال نمونهها (در صورت نیاز همراه با نتایج آزمایشگاهی)
- بررسی حسی و فنی توسط تیم خریدار و گرفتن تأییدیه برای قرارداد اصلی
انعقاد قرارداد و برنامهریزی برداشت/تأمین
- تنظیم برنامه زمانی تأمین در طول فصل برداشت یا سال
- تعریف شرایط پرداخت، اینکوترمز، و شاخصهای کلیدی کیفیت (KPIs)
عملیات برداشت، سورتینگ و بستهبندی تحت نظارت اوان تجارت
- نظارت بر اجرای استانداردها در مرحله برداشت، سورت اولیه، سورت ثانویه و بستهبندی
- کنترلهای QC در نقاط کلیدی زنجیره
لجستیک، اسناد و پشتیبانی پس از تحویل
- هماهنگی حمل تا بندر یا مرز زمینی
- آمادهسازی اسناد لازم (گواهی بهداشت، گواهی مبدا، نتایج آزمایشگاهی و…)
- پایش بازخورد خریدار و بهبود مستمر در سفارشهای بعدی
سوالات متداول درباره تأمین محصولات تفت با اوان تجارت
۱. فصلهای اصلی تأمین انار، کشمش و سایر محصولات تفت چه زمانی است؟
فصل برداشت انار تفت معمولاً در ماههای پاییز است و با برنامهریزی سردخانهای، بخشی از تأمین میتواند تا زمستان ادامه یابد. کشمش و میوه خشک، بعد از فصل برداشت انگور و زردآلو، در قالب محصول فرآوریشده در اکثر ماههای سال قابل عرضه است. مغزها نیز بسته به برداشت و انبارش، ظرفیت تأمین میانمدت دارند.
۲. حداقل مقدار سفارش (MOQ) برای محصولات تفت چقدر است؟
MOQ بسته به نوع محصول و گرید متغیر است؛ اما بهصورت معمول، اوان تجارت سفارشها را از سطح یک یا چند پالت استاندارد تا کانتینر کامل مدیریت میکند. برای پروژههای برندینگ اختصاصی یا Private Label، حداقلها بر اساس طراحی بستهبندی و بازار مقصد تنظیم میشود.
۳. چه نوع بستهبندیهایی برای محصولات تفت قابل ارائه است؟
از کیسههای فله و جامبوبگ برای کشمش و میوه خشک تا کارتنهای مقاوم برای انار و بستهبندیهای کوچکتر مصرف نهایی (در صورت درخواست خریدار) قابل طراحی است. اوان تجارت بستهبندی را با توجه به مسیر لجستیکی، مدت حمل و کانال فروش پیشنهاد میدهد.
۴. آیا امکان تأمین محصولات شبهارگانیک یا با کنترل سختگیرانه باقیمانده سموم وجود دارد؟
در تفت، با انتخاب باغداران همکار و اعمال پروتکلهای کشت و سمپاشی مدیریتشده، امکان حرکت به سمت محصولات با Residue بسیار پایین و قابل رقابت در بازارهای حساس وجود دارد. اوان تجارت میتواند بر اساس نیاز خریدار، پروتکلهای ویژه و آزمایشهای تکمیلی را طراحی و اجرا کند.
۵. چگونه میتوان فرآیند مذاکره و شروع همکاری با اوان تجارت را برای تفت آغاز کرد؟
کافی است مشخصات محصول، حجم تقریبی موردنیاز، بازار هدف و الزامات استانداردی خود را برای اوان تجارت ارسال کنید. تیم تخصصی، پس از بررسی ظرفیت تفت و پیشنهاد بهترین سناریوی تأمین، نمونهها و پروفایل کامل را ارائه میکند و از آنجا، فرآیند همکاری مرحلهبهمرحله پیش خواهد رفت.
